Ồ ạt cắt giảm lao động

Làn sóng cắt giảm nhân công đang sảy ra khá đồng loạt trên cả thế giới. Cụ thể, Panasonic cho rằng sẽ sa thải 10.000 nhân sự từ nay cho đến hết tháng 3/2013 để tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận. Tương tự, hồi đầu năm Kodak đã cắt giảm 2.700 công nhân trên toàn thế giới.

Dự kiến, đến cuối năm nay, Kodak sẽ sa thải thêm 1.000 công nhân để tái dự án và tránh nguy hiểm giải thể nhờ tiết kiệm tối đa 330 triệu USD/năm. Sony cũng lên cách để cắt giảm 10.000 nhân viên ngân hàng vào tháng 3 năm tới. HP dự kiến sẽ cắt giảm tổng cộng 29.000 tất cả nhân viên trên toàn các châu lục từ nay cho đến hết năm 2014 để tiết kiệm tới khoảng 3,4 tỷ USD chi phí.

Tại Việt Nam, do sản xuất, mua bán khó khăn, nhiều DN cũng đã khởi động cắt giảm nhân sự khá mạnh tay. Chẳng hạn, Nhà máy sản xuất TNHH Viễn thông An Bình (ABTel), chủ sở hữu với một cái tên khác điện thoại Q-Mobile, đã và đang cắt giảm một lượng lớn tất cả cán bộ ở cương vị kinh doanh, bán hàng. Để tái cơ cấu, Nhà máy sản xuất Đóng tàu Hạ Long đã công bố danh sách giảm dần 900 lao động.

Trong các ngành xuất nhập tỷ USD, các DN lớn tuy có cắt giảm lao động nhưng khá ít, khi mà các DNNVV lại phải cắt giảm nhân công nhiều so với mô hình công ty.

Theo ông Phùng Đình Ngọ, Giám đốc Nhà máy sản xuất TNHH May Bình Hòa, trong bối cảnh này, chỉ tư vấn các DN lớn hoặc DN có yếu tố chức năng mới chắc hẳn trụ vững được, còn hầu hết DNNVV đã đóng cửa, số còn lại chạy tốt nhất cầm chừng hoặc thu hẹp sản xuất.

Do quá gian nan về đơn hàng, địa điểm đã phải giảm dần từ 400-500 làm công việc xuống còn 100 lao động. Thế nhưng, tại hay ngắn DN sau khi giảm dần hàng loạt lao động, đến là năm cuối năm ký được nhiều đơn hàng, các DN lại rơi vào trong tình thế thiếu lao động trầm trọng, đã đánh mất nhiều những cơ hội thúc đẩy sản xuất, kinh doanh.

Tiết kiệm ít, những mất mát nhiều

Các chuyên gia đời sống vật chất nhận định, ngay bất cứ công ty nào khi gặp gian nan và doanh thu bán hàng sụt giảm đều nghĩ ngay tới vấn đề cắt giảm mức chi phí chưa được thiết, tiên quyết là chi phí lao động. Mặt khác trên thế giới, các doanh nghiệp sa thải lao động tạo cho mình một các bước đi giúp đỡ về đi kèm.

Còn ở Việt Nam, rất nhiều công ty cắt giảm nhân lực thường không thực hiện chính sách hỗ trợ nào, nên người lao động sẽ tìm một kế hoạch khác và hoàn toàn không ý định trở lại công việc khi DN vượt qua giai đoạn khó khăn.

Do đó, hiện trạng DN thiếu lao động trong những thay đổi cao điểm là vấn đề thường xuyên xảy ra. Đặc biệt trong chính là khoảng thời gian cận tết, nhiều DN hết sức cần lao động để bước chế biến ban đầu nhưng lại không tìm ra nguồn. Giám đốc một cửa hàng da giày cho biết những tháng đầu năm, do thiếu đơn hàng lúc chế biến nên cửa hàng đã giảm dần gần 60% lao động. Đến nay, khi đơn hàng lộ rõ trở lại, địa chỉ thiếu đến 200 công nhân sản xuất.

Nhiều DN rơi vào tình trạng cảnh thiếu hụt làm việc trầm trọng do “lỡ” cắt giảm nhân sự mạnh tay.

Tình trạng này cũng đang sảy ra tại 27 DNNVV khác. Trước tình thế này, nhiều DN phải gây ấn tượng khách hàng cho giao hàng từng phần hoặc lùi những năm giao hàng.

Sau đó, các DN này lại phải khởi động thuê nhiều doanh nghiệp khác sẽ thực hiện gia công để đáp ứng được đơn hàng. Một DN gỗ cho hay để kêu gọi lao động quay lại làm việc, công ty phải tăng lương 20%, tăng ngày nghỉ, giúp đỡ nhà ở, xăng xe… Cũng chính điều này làm lợi nhuận tổng doanh thu bị suy giảm dù có số lượng sản xuất.

Theo GS. Douglas Coulter, Giám đốc quản lý được quỹ Open Minds Foudation, tái cấu trúc là một phương pháp tốt nhưng nếu hình như tái cấu trúc bằng cách cắt giảm làm việc mà không cân nhắc kỹ dễ sinh ra nhiều hệ lụy. Trên thực tế cho thấy, hầu hết các quyết định sa thải làm việc vội vàng thường không làm giảm chi phí mà ngược lại khiến khoản phí tăng lên do giữ lại những làm công việc lương thấp, những hoạt động không hiệu quả của có thể càng làm phá sản.

Chẳng hạn trường hợp của Công ty sản xuất Circuit City Stores, đơn vị phân phối hàng điện tử khá nhất Hoa Kỳ có bề dày kinh nghiệm chạy tốt hơn hàng chục năm trên thương trường, đã tuyên bố vỡ nợ năm 2008. Nguyên nhân là công ty giảm dần bớt 10% làm việc có chiều dày kinh nghiệm nhưng lương cao cho việc chi trả đội ngũ tất cả cán bộ bán hàng mới, thiếu bề dày kinh nghiệm mức giá rẻ.

Sự thiếu chuyên nghiệp, thiếu chiều dày kinh nghiệm của nhân viên ngân hàng mới đã kéo dịch vụ bán hàng của cửa hàng đi xuống, không ưu đãi nổi cùng các đơn vị bán lẻ như Best Buy Co., Wal-Mart Stores Inc và các bán lẻ trực tuyến, khiến doanh số sụt giảm liên tục.

Trong khi đó, việc giảm dần 10% làm việc cũng chỉ giúp DN giảm được 1,5% chi phí. Do đó, trước những vấn đề nhạy cảm xung quanh đến nhân lực, các DN cần phải cân nhắc, tính toán kỹ để tìm ra được những phương pháp hợp tình, hợp lý.

Nếu nhất thiết phải cắt giảm lao động, DN cần xây dựng sự bàn bạc, tìm tòi với người trực tiếp lao động để được cảm thông, tiết lộ bị mất nên sa thải bắt buộc. Như vậy, nếu như công ty hoạt động tốt và cần nguồn lao động, có thể nhân viên giao dịch này sẽ trở lại để phục vụ.