Trong khi Doanh nghiệp Điện lực Việt Nam (EVN) ngày nay khẳng định rõ sự độc quyền giá điện khi luôn công bố nhiều nguyên do để tăng mà chưa hề giảm giá thì mới đây, Bộ Công Thương lại cho hay dự thảo Quy định về cơ chế giám sát và giải quyết giá bán lẻ điện, ở trong đó có chủ đề nới rộng quyền tăng giá điện cho EVN.

Dễ tăng, khó giảm

Dự thảo sử dụng cách mà rất các thông số đầu vào quan trọng nhất tại thời điểm tính toán biến động hơn hẳn thông số đã được áp dụng để chứng thực giá cả điện kế hoạch từ 2-5% thì EVN được phép hóa giải tăng được báo giá điện ở mức tương ứng sau khi đã đăng ký và được Bộ Công Thương chấp thuận. Khi mà đó, tại Quyết định 24 của Chính phủ về điều chỉnh giá bán ra điện theo quy định thị trường, giá điện tại thời điểm tính toán so với giá bán ra điện hiện hành chênh lệch 5% thì EVN rất tốt được phép hóa giải giá điện ở mức tương ứng.

GS-TSKH Trần Đình Long, Phó Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam, tìm tòi việc giảm biên độ giải quyết giá điện cho EVN sẽ giúp giá thành bán điện được điều chỉnh phù hợp hơn mức giá thành khi chế biến điện thực tế. Tuy nhiên, áp dụng này sẽ càng làm cho bảo vệ người lao động là khiến số lần để xử lý giá tăng lên nhiều lần trong năm, giá cả điện luôn trong tình trạng biến động, khiến cho chạy tốt nhất sinh hoạt, lúc chế biến nhanh bị xáo trộn, thiếu tính ổn định. GS Long trao đổi EVN không nên lạm dụng để giải quyết tăng giá ngay khi nó mới có bất ổn nhỏ về giá thành khi chế biến mà nên dãn cách vài năm hợp lý.

Chuyên gia cuộc sống – TS Nguyễn Minh Phong có cảm nhận rằng điều luật với tinh thần bao giờ sẽ nới rộng quyền tăng giá điện cho EVN mà không đả động đến việc khi giá thành khoản phí đầu vào để sản xuất điện giảm thì cơ quan nào sẽ tạo điều kiện áp lực rất lớn buộc EVN phải giảm giá cả điện.

“Dự thảo này tạo quy định mềm hóa để EVN tăng giá mà không yêu cầu tập đoàn này giảm giá, rõ ràng cơ quan kiểm tra và EVN vẫn nghiêng về lợi ích của chính bạn mà chưa cẩn thận đến quyền và lợi ích của người bản xứ và xã hội” – ông Phong phân tích.

Băn khoăn quỹ bình ổn

Quyết định 24 về điều chỉnh được báo giá điện theo cơ chế lĩnh vực đó trước đây nêu rõ quỹ bình ổn giá điện được thành lập bằng việc trích từ giá bán ra điện nhằm thực hiện chiến thuật bình ổn giá bán điện. Khi đưa ra chính thức này, nhiều chuyên gia đời sống vật chất học hỏi quỹ bình ổn điện cho đến lúc xử lý các được chống bị điện giật mập mờ của quỹ bình ổn xăng dầu thì không cần kíp phải thành lập.

Dự thảo lần này chưa hề có áp dụng về quỹ bình ổn giá điện như chính thống trước đây. Theo TS Nguyễn Minh Phong, quy định quỹ bình ổn của trong nước hiện còn rất nhiều bất cập, không dừng lại riêng quỹ bình ổn điện mà lại quỹ bình ổn xăng dầu và trong cơ chế kiểm tra giá bắt đầu của nội địa không nên có quỹ bình ổn.

“Quỹ bình ổn xét đến chính là nguồn tiền bạc dân bỏ ra, chủ đề cần giải quyết bước đầu là điều hành giá cho phép đúng chi phí bước chế biến ban đầu thực ngày một tiết kiệm, hiệu quả” – ông Phong đề xuất.

GS Trần Đình Long tìm tòi quỹ bình ổn giá điện giúp cho chu kỳ bất ổn giá diễn ra liên tục ra, tránh tăng giá ở mức quá cao, gây phản ứng rẻ tiền từ xã hội. “Thực ra, quỹ bình ổn không quan trọng nếu như giá điện được tính toán được xem xét một cách công khai, luôn công khai và được những người đồng thuận bởi khi giá điện đã hướng tới lĩnh vực đó thì không được quỹ bình ổn hỗ trợ. Tuy nhiên, trong tình trạng đời sống vật chất Việt Nam bước đầu thì quỹ này sẽ có giá trị.

Sử dụng quỹ bình ổn không có đặc trưng về chặt chẽ mà chỉ chống lại bất ổn giá trong ngắn hạn, tạm thời nhưng rất có đặc trưng trong việc bớt đi những xáo trộn của nền bộ mặt khi bị ảnh hưởng bởi tăng giá điện đột ngột” – ông Long nói. Như vậy, khi cắt quỹ bình ổn giá điện khỏi áp dụng quản lý, quản lý giá cửa hàng điện thì chắc chắn việc giá điện “nhảy cóc”, “tăng sốc” chỉ còn là chủ đề thời gian.