Sản xuất điện của EVN đã có sẵn phương hướng giảm mạnh. Ảnh: Phong Cầm.

EVN kêu thiếu, Bộ Công Thương bảo yên tâm

Theo EVN, trong tháng 3, dự kiến phụ tải toàn một dây chuyền điện chắc hẳn đạt tới 355 triệu kWh/ngày, công suất rất lớn dao động từ 17.700-17.900 MW. Hiện tại, mực nước nhiều hồ thủy điện lớn vẫn không được cao mực nước dâng bình thường, ganh đua là từng vùng miền Trung và Tây Nguyên.

Một lãnh đạo EVN cho biết, dù đã chủ động trong việc tích nước các hồ từ sớm, song vẫn xảy ra tình hình tổng lượng nước các hồ thủy điện thiếu hụt hơn hẳn mực nước dâng bình thường được khoảng 5,297 tỷ m3 (trong đó, miền Bắc hụt khoảng 1,9 tỷ m3; miền Trung thiếu hụt khoảng 2,623 tỷ m3).

Theo lãnh đạo EVN, tình trạng cung cấp điện cho miền Nam chán nản do năm 2013 không có nguồn phát điện mới bán buôn và bán lẻ vận hành. Chính vì thế, dự kiến, EVN sẽ phải huy động khoảng 1,113 tỷ kWh bằng nguồn điện dầu FO và DO cho mùa rét 2013 với chi phígiá thành rất cao gấp hai lần hơn so với nhiệt điện than, khí.

Trong tháng 3 này, kế hoạch vận hành một dây chuyền điện của EVN là khai thác gần như tất cả các nguồn nhiệt điện than và tua-bin khí, các nguồn thủy điện khai thác theo phương án để điều tiết nước cho mùa khô.

Theo ông Đặng Huy Cường – Cục trưởng Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương), nhằm cấp phát điện cho mùa lạnh năm 2013, ngay từ tháng 12-2012, Bộ Công Thương đã có quyết định về phương án bán buôn và bán lẻ điện năm 2013.

Theo phương án để này, trong năm 2013, dự kiến điện bước chế biến ban đầu toàn một hệ thống tăng 11% hơn so với năm 2012. Dự kiến điện tiêu thụ trong mùa đông xắp tới (từ tháng 1 đến tháng 6) là 64,1 tỷ kWh, tăng khoảng 10,58%.

Ông Cường cho biết, về cung cấp điện cho các tháng còn chưa bán được của mùa đông xắp tới (3-4-5-6) của một dây chuyền điện cùng với miền Trung và miền Nam; Bộ Công Thương đã mong đợi EVN cập nhật lại tình hình thiếu điện của mỗi khu vực khác nhau miền Nam.

“Trừ những sự cố hỏng hóc đột biến về khi chế biến điện trong các tháng sắp tới; về cơ bản, có thể cung cấp đủ điện cho những tháng mùa khô”- ông Cường nói. Tuy nhiên, ông Cường cũng thừa nhận, nếu hạn hán quá nặng, việc cấp phát điện cho mùa đông này sẽ gặp nhiều khó khăn.

“Dự phòng mang lại điện sẽ giảm do sản xuất điện suy giảm. EVN phải tăng sản lượng bằng phương pháp chạy dầu FO và DO có giá thành cao từ 4 đến 5 nghìn đồng/kWh hơn hẳn nhiệt điện than, khí nên tác động đáng nói đến việc tăng giá thành lúc chế biến điện”- ông Cường nói.

“Lười” chế biến và điệp khúc tăng giá

Trao đổi với PV, một chuyên gia cuộc sống cho biết, trong thay đổi từ tháng 3 đến tháng 6 thường là ngã rẽ oi bức ở miền Nam và miền Bắc nên có nhu cầu sử dụng điện tăng rất cao.

Trước hiện trạng công đoạn điện cấp cho mùa khô khó khăn như hiện nay, EVN sẽ đề xuất tăng giá điện. Theo vị chuyên gia này, phân tích con số cho thấy, EVN hết sức để lười chế biến điện. “Sản lượng điện do EVN bước chế biến ban đầu đã có xu hướng giảm mạnh, đồng nghĩa với việc điện mua ngoài tăng nhanh” – vị chuyên gia nói.

Ngoài ra, cũng theo vị chuyên gia, hiện giá than bán cho điện chỉ chiếm tới 70% giá thành. Mỗi năm, TKV phải bù lỗ cho điện gần 7.000 tỷ đồng nên phương án tăng giá than theo giá thị trường ngược lại sẽ nảy sinh vì chưa được để ngành than bù lỗ cho điện mãi được.

“Điện sản xuất đã có phương hướng giảm, trong khi giá than đầu vào tăng bằng giá thành sản xuất, chắc chắn, vài năm tới, EVN lại kéo dài điệp khúc đề xuất tăng giá điện để bù lỗ” – vị chuyên gia khẳng định.

Liên quan đến được báo giá điện, ông Đặng Huy Cường cho hay: Hiện Thủ tướng đang giao cho Bộ Tài chính chủ trì hợp tác với những bộ ngành liên quan xem xét giá than bán cho điện ngày một rất sáng suốt nhất (trên nguyên tắc giá than bán cho điện sẽ tiến gần tới giá thành bước chế biến ban đầu than); và cả lộ trình để giá than và giá điện theo quy định thị trường.

Nếu Thủ tướng chập thuận giá than bán cho điện tăng bằng giá thành sản xuất, lúc đó giá than sẽ tăng thêm 30%, phương thức này khiến giá điện có mối nguy tăng cao.